Stały aparat ortodontyczny u dziecka – 8 wskazań do założenia

W leczeniu wad zgryzu u dzieci powszechnie stosuje się aparaty ortodontyczne. W zależności od wieku oraz stopnia zaawansowania wady zgryzu można dziecku założyć ruchomy lub stały aparat ortodontyczny. Zdejmowany aparat ortodontyczny, mimo że dla wielu jest wygodny, bo można go samodzielnie zakładać i zdejmować, nie jest skuteczny w leczeniu wszystkich wad zgryzu. Ponadto jest dużo mniej precyzyjny od aparatu stałego. Do tego dochodzi jeszcze kwestia wieku. Choć teoretycznie można używać aparatu ruchomego do 24. roku życia, czyli do momentu zakończenia się kształtowania szczęki i zębów oraz rozrastania kości, większość ortodontów jest zdania, że najlepsze efekty uzyskuje się w przypadku zastosowania go u dzieci do 12 lat. 

Jak wygląda leczenie wad zgryzu u dzieci stałym aparatem ortodontycznym?

Aparaty ortodontyczne stałe z reguły zakłada się dzieciom, które mają już wszystkie stałe zęby. Aparatu stałego na zęby w przeciwieństwie do aparatu ruchomego nie można samodzielnie zdejmować. Mocuje się go na stałe do zębów i nosi przez określony czas – nawet kilka lat. Najczęściej taki aparat mocuje się do zewnętrznej powierzchni wszystkich zębów, choć można się również spotkać z aparatem ortodontycznym lingwalnym, zwanym również aparatem wewnętrznym czy też językowym, który zakłada się od strony języka, dzięki czemu jest on całkowicie niewidoczny. Wśród stałych aparatów ortodontycznych wyróżniamy aparaty z zamkami metalowymi – obecnie najpopularniejsze, aparaty z zamkami porcelanowymi oraz z zamkami kryształowymi. 

Leczenie stałym aparatem ortodontycznym zaczyna się od odpowiedniego przygotowania. Przede wszystkim konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Dzięki zdjęciu lekarz może ocenić stan uzębienia, a także położenie zębów w stosunku do kości czaszki. W przypadku, gdy zęby mają ubytki lub widoczny jest kamień nazębny, przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego, wszystkie te zmiany trzeba wyeliminować. Gdy zęby zostaną wyleczone, lekarz przedstawi Pacjentowi i jego rodzicom przybliżony plan leczenia ortodontycznego, terminarz wizyt oraz orientacyjny koszt. 

Jednym z najważniejszych elementów leczenia ortodontycznego jest założenie aparatu ortodontycznego na zęby.

Samo założenie aparatu zaczyna się od dokładnego wyczyszczenia powierzchni zębów. Następnie za pomocą specjalnego kleju oraz lampy polimeryzacyjnej ortodonta mocuje na zębach zamki oraz łuk, czyli niklowo-tytanowy drucik, którego siła działa na prostowanie zębów. Podczas kolejnych wizyt kontrolnych ortodonta wymienia łuk na coraz mocniejsze druciki. Zakłada też elastyczne ligatury, czyli tzw. gumki. Mogą być one w różnych kolorach, co doceniają zwłaszcza Ci najmłodsi Pacjenci. 

Kiedy założyć dziecku stały aparat ortodontyczny? Wskazania 

Istnieją pewne objawy, które mogą sugerować konieczność odwiedzenia gabinetu ortodontycznego i często również założenie aparatu stałego na zęby. Oto najważniejsze z nich:

• Problemy z pojawieniem się zębów stałych lub zahamowanie ich wyrastania.

• Widoczne wady zgryzu (tyłozgryz, przodozgryz, stłoczenie zębów, szparowatość zębów, zgryz głęboki).

• Wada wymowy.

• Asymetria w rysach twarzy.

• Szkodliwe nawyki (np. obgryzanie paznokci, ołówków, długopisów, ssanie palca, smoczka).

• Oddychanie ustami.

• Stale otwarta buzia.

• Przedwczesna utrata zębów mlecznych, na przykład w wyniku nieleczonej próchnicy. 

Dlaczego warto podjąć leczenie ortodontyczne już od najmłodszych lat? 

Choć na leczenie ortodontyczne nigdy nie jest za późno, pamiętajmy o tym, że im wcześniej zaczniemy korygować wadę zgryzu u swojej pociechy, tym leczenie przebiegnie sprawniej, krócej, a efekty z pewnością będą też stabilniejsze. Aparat umożliwia zachowanie zdrowego uzębienia, a także wyleczenie niektórych wad wymowy, które mogą powodować problemy z nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami, a także przysparzają wielu przykrych przeżyć (np. docinki kolegów). Co więcej, proste zęby są mniej narażone na próchnicę i choroby przyzębia, dlatego warto już od najmłodszych lat rozważyć założenie aparatu ortodontycznego. 

Jak długo trwa leczenie dziecka stałym aparatem ortodontycznym? 

To, jak długo nasza pociecha będzie nosić aparat ortodontyczny, jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników, m.in. od rodzaju i zaawansowania wady zgryzu. Przyjmuje się, że najkrótszy czas leczenia stałym aparatem ortodontycznym wynosi 12-18 miesięcy. Im szybciej leczenie ortodontyczne zostanie wdrożone, tym większa szansa, że będzie trwało krócej.

Przeczytaj na naszym blogu również:

• Kiedy wybrać się do ortodonty? Poradnik

• Po co gumki w aparacie ortodontycznym? Wyjaśniamy