Usunięcie zęba zatrzymanego – jakie są wskazania? Czy boli?

Zęby zatrzymane, czyli takie, które nie wyrżnęły się prawidłowo, stanowią wyzwanie dla dentystów i pacjentów. Choć kiedyś ich usunięcie było niemal rutyną, dziś stomatologia dysponuje narzędziami, które pozwalają na mniej radykalne działanie. Czy zatem zawsze trzeba decydować się na zabieg usunięcia zęba zatrzymanego? Jakie są najczęstsze wskazania do ekstrakcji? W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na te i wiele innych pytań, rozwiewając wątpliwości i obawy związane z tym powszechnym problemem stomatologicznym. Zapraszamy do lektury.

Czym jest ząb zatrzymany?

Ząb zatrzymany to problem, który dotyczy naprawdę wielu pacjentów. Przeważnie dotyczy on zębów trzonowych, rzadziej kłów i przedtrzonowców. Ząb zatrzymany wykształcił się prawidłowo, ale utknął w kości szczęki i nie zdołał przebić się przez dziąsło. Nie musi on powodować dolegliwości bólowych, dlatego wiele osób nawet nie wie, że go ma. Jednak u wielu pacjentów jest on powodem nawracających stanów zapalnych w jamie ustnej czy bólu szczęki lub żuchwy.

Wyróżniamy dwa rodzaje zębów zatrzymanych:

• całkowicie zatrzymane – ząb jest w całości otoczony przez kość,
• częściowo zatrzymane – ząb przebił blaszkę kostną, ale nadal pozostaje częściowo pokryty błoną śluzową lub tylko fragment korony jest widoczny w jamie ustnej.

Warto podkreślić, że nie wszyscy ludzie posiadają zawiązki ósemek, dlatego do rozpoznania zatrzymanego zęba mądrości konieczne jest wykonanie przez stomatologa badania obrazowego, takiego jak pantomogram.

Jakie są najczęstsze przyczyny zębów zatrzymanych?

Problem zatrzymanych zębów najczęściej dotyczy trzecich trzonowych, czyli zębów mądrości, ale może zdarzyć się także w przypadku innych. Najczęstsze powody to: 

• brak miejsca w łuku zębowym – to główna przyczyna zwłaszcza w przypadku ósemek. Szczęka może być za mała, aby pomieścić wszystkie zęby, czego efektem jest ich zatrzymanie;
• ząb może być ustawiony pod nieprawidłowym kątem, dlatego trudniej jest mu się prawidłowo wyrżnąć;
• zbyt wczesna utrata zębów mlecznych może prowadzić do przesunięcia sąsiednich i braku miejsca dla wyrastającego zęba stałego;
• guzy i torbiele mogą blokować wzrost zęba;
• czynniki genetyczne – skłonność do zatrzymanych zębów może być genetyczna.

Czy ząb zatrzymany może wpływać na inne zęby?

Zatrzymane zęby, szczególnie ósemki mogą powodować stłoczenie pozostałych w łuku zębowym. Często prowadzi to do nieprawidłowego ustawienia innych zębów, czego efektem jest nieprawidłowy zgryz. Jednak to nie jedyne problemy, jakie może spowodować zatrzymany ząb. Zdarza się, że jest on powodem rozwoju próchnicy na sąsiednim uzębieniu lub pęknięcia korzenia. W wyniku częściowo zatrzymanego zęba może dochodzić do wytworzenia kieszonki, w której gromadzą się resztki jedzenia, stanowiące pożywkę dla bakterii. Efektem tego jest rozwój stanów zapalnych.

W tym miejscu należy zaznaczyć, jak ważne jest leczenie zębów mlecznych u dzieci. Rodzice powinni regularnie zabierać swoje pociechy na wizyty kontrolne, aby unikać próchnicy, która może negatywnie wpłynąć na rozwój zębów stałych.

Kiedy należy usunąć zęba zatrzymanego? Wskazania

O usunięciu zęba zatrzymanego decyduje stomatolog, na podstawie wykonanych zdjęć. Dawniej znacznie częściej decydowano w takich przypadkach o ekstrakcji. Obecnie specjaliści z zakresu stomatologii (w sytuacji, gdy nie jest to ósemka) najpierw podejmują próbę sprowadzanie do łuku zębowego. Zęby mądrości nie są nam tak potrzebne, jak inne, a dodatkowo u wielu osób mogą spowodować dodatkowe problemy, takie jak: uszkodzenia korzeni zębów sąsiednich, wady zgryzu, szczękościsk lub stany zapalne. W przypadku zatrzymanych ósemek stomatolog najczęściej decyduje o przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego usunięcia ósemek.

 Zęby zatrzymane mogą być poddane zabiegowi ekstrakcji w następujących przypadkach:

• ząb zatrzymany dotknięty jest próchnicą i może prowadzić do dalszych komplikacji zdrowotnych;
• w sytuacji, gdy dochodzi do rozwoju ropnia, stanu zapalnego, który wymaga usunięcia zęba, aby zapobiec dalszym powikłaniom;
• jeśli wokół zęba formują się torbiele lub inne zmiany patologiczne, które mogą uszkodzić kość i zęby sąsiednie;
• kiedy zatrzymany ząb wywiera nacisk na korzenie sąsiednich, co może prowadzić do ich resorpcji, uszkodzenia lub przemieszczenia,
• gdy obecność zęba zatrzymanego utrudnia wykonanie protezy lub implantu.

Jakie są metody leczenia zęba zatrzymanego?

Sposób leczenia zatrzymanych zębów w dużej mierze zależy od stopnia skomplikowania konkretnego przypadku i tego, którego zęba problem dotyczy. Zazwyczaj opiera się na leczeniu ortodontycznym lub ekstrakcji.

Ściąganie zęba zatrzymanego

W określonych przypadkach specjalista może zdecydować o wykonaniu wprowadzenia zęba zatrzymanego we właściwe miejsce w łuku zębowym. Zabieg polega na nacięciu dziąsła i ewentualnie kości, aby uzyskać dostęp do zatrzymanego zęba. Następnie ortodonta zakłada specjalny aparat, którego zadaniem będzie stopniowe wprowadzenia zęba w prawidłowe miejsce. Proces ten może trwać kilka miesięcy lub lat.

Ekstrakcja zęba zatrzymanego

Chirurgiczne usunięcie zęba jest często zalecane w przypadku zatrzymanych ósemek lub innych zębów, które powodują problemy, takie jak ból, infekcje lub uszkodzenia sąsiednich zębów. Zabieg przeprowadzany jest przez chirurga stomatologicznego w znieczuleniu miejscowym. Polega na nacięciu dziąsła, odsłonięciu kości i usunięciu zęba w całości lub częściach.

Obserwacja

U młodszych pacjentów dentysta może zdecydować się na obserwację zęba zatrzymanego, aby zobaczyć czy samoczynnie wyrżnie się na prawidłowe miejsce. Regularne kontrole są niezbędne, aby monitorować sytuację.

Przeczytaj również:

• Czy chirurgiczne usuwanie ósemek boli?
• Jakie są możliwe powikłania po ekstrakcji zęba stałego?
• Ile trwa rekonwalescencja po wyrwaniu ósemki?