Czym jest próchnica butelkowa u dzieci? Czy można jej zapobiec?

Próchnica butelkowa dotyka wiele dzieci już od okresu niemowlęcego i jest poważnym zagrożeniem dla stanu uzębienia malucha. Bagatelizowana i nieleczona może powodować szereg groźnych zmian zarówno w mleczakach, jak i późniejszych zębach stałych, a także przyczyniać się do wad zgryzu i kłopotów stomatologicznych w dorosłości. Czym jest próchnica butelkowa i czy można ochronić przed nią nasze pociechy? A jeśli tak, to w jaki sposób? Wyjaśniamy.

Próchnica butelkowa – co to takiego?

Próchnica butelkowa (zwana również próchnicą wczesnego dzieciństwa) jest niebezpieczną infekcją zębów mlecznych u dzieci. Za jej rozwój odpowiadają bakterie, które rozkładają cukier w mleku, słodkich napojach i owocach. Infekcja sprawia, że mleczaki pokrywają się nalotem w biało-żółtym kolorze, co przyczynia się do demineralizacji szkliwa i późniejszych powikłań. Zmiany próchnicze najczęściej postępują nocą, gdy ślinianki produkują mniej śliny, zęby nie są wystarczająco dobrze oczyszczane, a w zakamarkach jamy ustnej pozostają fragmenty pokarmu.

Przyczyny próchnicy butelkowej

Co jest przyczyną powstawania próchnicy butelkowej? Przede wszystkim długi kontakt zębów dziecka ze smoczkiem lub dzióbkiem butelki. Powoduje to osadzanie się wewnątrz jamy ustnej pokarmów (a szczególnie zawartego w nich cukru), czego konsekwencją jest pojawianie się ubytków, rozwój bakterii i demineralizacja szkliwa. Na nasilenie się często wymagających leczenia zmian próchniczych są narażone także niemowlęta, które zasypiają z butelką z mlekiem w ustach. Bardzo duży wpływ na infekcję ma również nieprawidłowa higiena.

Próchnica butelkowa a karmienie piersią

Według najnowszych badań ryzyko wystąpienia próchnicy butelkowej jest większe u dzieci, które są karmione sztucznie, niż u tych karmionych piersią. Nie oznacza to jednak, że mleko matki chroni w stu procentach przed infekcją! Pokarm ten również zawiera cukier, więc o higienę zębów w przypadku karmienia piersią także należy starannie dbać.

Leczenie próchnicy butelkowej

Infekcja próchnicy butelkowej wymaga leczenia stomatologicznego u dzieci. Wybór metody zależy w dużej mierze od stopnia zaawansowania choroby i decyduje o niej dentysta podczas wizyty.

• We wczesnym etapie próchnicy wystarczająca jest fluoryzacja zębów. Polega ona na pokryciu zębów preparatem o wysokim stężeniu fluoru, dzięki czemu szkliwo ulega remineralizacji. Dodatkowo stwarza on barierę ochronną, minimalizuje ryzyko powstawania bakterii i eliminuje rozwój kamienia nazębnego.

• Bardziej zaawansowane zmiany wymagają lapisowania zębów. Zabieg ten polega na ich impregnacji roztworem azotanu srebra. Dzięki niemu możliwe jest utrzymanie mleczaków aż do ich naturalnej wymiany na zęby stałe.

• Gdy próchnica spowoduje już rozległe zmiany ropne, dziecko będzie odczuwało duży ból, będzie drażliwe, marudne i z trudem będzie przyjmować pokarm, stomatolog może zadecydować o wdrożeniu leczenia antybiotykowego. W skrajnych przypadkach, gdy choroba będzie zbyt długo lekceważona, konieczna może być nawet ekstrakcja zęba.

Czy próchnicy butelkowej można zapobiec?

Próchnica butelkowa jest przyczyną niebezpiecznych powikłań, które powodują ból zębów i konieczność częstych wizyt w gabinecie stomatologicznym. Można jej jednak zapobiec, dbając o prawidłową higienę jamy ustnej, wdrażając czynności profilaktyczne oraz pamiętając o kilku ważnych kwestiach.

• • Przemywaj dziąsła noworodka po karmieniu gazikiem nasączonym wodą.

• Nie całuj malucha w usta, nie oblizuj smoczka ani – w przypadku starszych dzieci – sztućców. Bakterie próchnicy są przenoszone w ślinie.

• • Nie usypiaj dziecka w trakcie jedzenia z butelką lub smoczkiem w ustach.
  • Myj zęby dziecku już od momentu pojawienia się pierwszego z nich (przynajmniej dwa razy dziennie). Możesz na początku stosować do tego specjalną silikonową szczoteczkę, którą zakłada się na palec.
  • Od małego przyzwyczajaj swoją pociechę do picia wody.
  • Po dwunastym miesiącu życia kup dziecku szczoteczkę do zębów z włosiem i konsekwentnie wyrabiaj nawyk systematycznego mycia jamy ustnej.
  • Nie dosładzaj napojów, które podajesz dziecku (herbat, soków, kompotów).

• Jak najszybciej zrezygnuj z karmienia butelką. Zamiast tego naucz swoją pociechę jedzenia łyżeczką i picia z kubka.

• Dbaj o zbilansowaną dietę i unikaj podawania w nadmiarze cukrów prostych.
• Gdy zauważysz problemy udaj się z dzieckiem na pierwszą wizytę u stomatologa i dbaj o ich regularność.

Przeczytaj na naszym blogu również:

• Próchnica zębów mlecznych – dlaczego powinno się ją leczyć?
• Czy aparat ruchomy jest dobrym sposobem na prostowanie zębów u dzieci?
• Co oznacza ból zęba u dzieci? Gdzie szukać pomocy dla pociechy z bolącym zębem?