Jakie wady zgryzu występują najczęściej i jak je leczyć?

Wady zgryzu to współcześnie powszechnie występujący problem. Ma on znaczenie nie tylko estetyczne, ale przede wszystkim zdrowotne: nieleczone defekty mogą przyczyniać się do problemów logopedycznych, a nawet utrudniać oddychanie. Niezwykle istotne jest zauważenie nieprawidłowości, właściwe jej rozpoznanie oraz jak najszybsze rozpoczęcie leczenia, dzięki czemu możliwe jest nawet całkowite jej skorygowanie. Jakie są najczęściej występujące wady zgryzu i jak je wyleczyć? Wyjaśniamy.

Czym są wady zgryzu?

Według najnowszych badań problem ten dotyczy blisko 90% Polaków. Za wadę zgryzu – bo o niej mowa – uznajemy wszelkie nieprawidłowości i odchylenia od normy pod względem rozmieszczenia i ułożenia zębów w jamie ustnej. Dotyczy to również wzajemnych relacji między szczęką a żuchwą i sposobu ich funkcjonowania. Diagnozą i leczeniem tych defektów zajmuje się specjalistyczna dziedzina stomatologii zwana ortodoncją. Lekceważone i nieleczone problemy ortodontyczne mogą skutkować poważnymi schorzeniami, jak na przykład wady wymowy (seplenienie), trudności z jedzeniem czy nawet oddychaniem. Wady zgryzu wpływają również znaczenie na nasz wygląd: zaburzają symetrię twarzy, a tak zwane “krzywe zęby” są częstą przyczyną kompleksów, obniżają pewność siebie i przyczyniają się do gorszego samopoczucia.

Skąd biorą się wady zgryzu? Przyczyny

Wady zgryzu mogą powstać już na etapie rozwoju prenatalnego dziecka. Mówimy wtedy o wadach wrodzonych, które mogą mieć podłoże genetyczne lub być skutkiem chorób przebytych przez matkę w czasie ciąży. Nieprawidłowości, które powstały już po narodzinach, nazywamy wadami nabytymi. Do ich powstania mogą się przyczyniać:

• poród twarzyczkowy lub kleszczowy;
• złe ułożenie małego dziecka do snu;
• nieprawidłowy sposób karmienia (zarówno piersią, jak i butelką);
• ssanie niewłaściwie wyprofilowanego smoczka, nawyk ssania kciuka, a także warg i policzków;
• nieustanne przygryzanie różnych przedmiotów (na przykład kredek, długopisów);
• oddychanie przez usta zamiast przez nos;
• zaciskanie szczęki i zgrzytanie zębami (Dowiedz się, czym jest bruksizm i czy trzeba go leczyć).

Jakie są najczęściej występujące wady zgryzu?

Prawidłowe rozpoznanie wady zgryzu jest bardzo ważne – tylko dzięki niemu możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Badanie kontrolne i diagnoza powinny być przeprowadzone przez wykwalifikowanego ortodontę. Oto kilka najczęściej występujących wad zgryzu wraz z ich krótką charakterystyką.

Stłoczenie zębów

Stłoczenie to wada polegająca na tym, że zęby są rozmieszczone w jamie ustnej zbyt blisko siebie, nachodzą jeden na drugi, rosną pod złym kątem i wzajemnie się wypychają. Defekt ten utrudnia codzienną pielęgnację przestrzeni międzyzębowych, co może skutkować szybkim rozwojem próchnicy i groźnymi powikłaniami.

Szparowatość zębów

Ze szparowatością mamy do czynienia wtedy, gdy pomiędzy zębami występują zbyt duże, nieestetyczne przerwy. Szpary te mogą być wynikiem za małych zębów, zbyt dużej szczęki lub braków w uzębieniu. Wada ta nazywana jest również diastemą.

Tyłozgryz

Tyłozgryz charakteryzuje się przesunięciem dolnego łuku zębowego do tyłu względem górnego. Sprawia to, że górne zęby sieczne nie stykają się ze swoimi odpowiednikami na dole. Wadzie tej często towarzyszy przechylenie siekaczy na zewnątrz.

Przodozgryz

Przodozgryz jest odwrotnością tyłozgryzu: w przypadku tej wady to górny łuk zębowy jest cofnięty względem dolnego. Defekt ten często powoduje wady wymowy.

Zgryz otwarty

Jeśli podczas gryzienia górne zęby nie stykają się z dolnymi, mamy do czynienia z tak zwanym zgryzem otwartym. Nieprawidłowość ta może przyczyniać się do odczuwania dolegliwości podczas rozdrabniania i żucia pokarmów.

Zgryz krzyżowy

Innym rodzajem wady jest zgryz krzyżowy. Polega on na tym, że części zębów górnych i dolnych zachodzą na siebie – są nienaturalnie przechylone i ich kontakt nie jest prawidłowy.

Zgryz głęboki

W przypadku gdy podczas gryzienia górne siekacze pokrywają całą powierzchnię ich dolnych odpowiedników, mówimy o zgryzie głębokim. Wadzie tej towarzyszy zwiększenie napięcia warg. Jest to jeden z bardziej niebezpiecznych stomatologicznie defektów, ponieważ powoduje szybkie ścieranie się zębów i sprzyja rozwojowi próchnicy.

Jakie są sposoby leczenia wad zgryzu?

Metoda leczenia wad zgryzu jest dobierana indywidualnie do każdego pacjenta. Lekarz bierze pod uwagę nie tylko stopień zaawansowania nieprawidłowości, ale także wiek, tryb życia i indywidualne preferencje. Ortodonta przed wdrożeniem odpowiedniej terapii musi przeprowadzić dokładny wywiad i zrobić przegląd dentystyczny, często również zalecane jest wykonanie zdjęcia RTG w celu dokładniejszej oceny rozległości wady. Najpopularniejszym sposobem korekcji wad zgryzu jest terapia za pomocą aparatu ortodontycznego. Dentysta może zalecić noszenie aparatu ortodontycznego stałego lub aparatu na zęby ruchomego. Jest to metoda długotrwała, lecz niezwykle skuteczna nawet w przypadku osób dorosłych.

Przeczytaj również:

• Kiedy wybrać się do ortodonty? Poradnik
• Jak wygląda zakładanie aparatu ortodontycznego?
• Wszystko, co musi wiedzieć pacjent o rentgenie zębów